Grassen voorbereiden op de winter

Veel siergrassen zijn in onze breedtegraden winterhard, maar sommige hebben wat bescherming nodig tegen kou en vocht. Met onze tips laat je grassen in perken en bakken op de juiste manier overwinteren.

Siergras in de wind tijdens sneeuwval
Winterhard siergras is ook in de winter een echte blikvanger

Overzicht: Grassen voorbereiden op de winter 

  • De meeste siergrassen krijg je zonder extra beschermende maatregelen goed door de winter
  • De beste winterbescherming voor zomergroene grassen: eerst in het voorjaar terugsnoeien
  • Groenblijvende grassen voor het overwinteren met vlies of bladeren afdekken
  • Bind pampagras in de winter samen om het te beschermen tegen vochtige kou
  • Als ze overwinteren in een pot hebben winterharde grassen meer bescherming nodig dan in een perk 

Alle grassen overwinteren op een andere manier

Een groot deel van de siergrassen die je in de tuinspeciaalzaak kan kopen, zijn in ons klimaat goed bestand tegen de winter. Voor niet inheemse grassen die aan droge kou gewend zijn, zoals het pampagras, zijn de vaak natkoude winters bij ons echter een probleem. Ze hebben een beetje extra bescherming in de winter nodig, vooral tegen vocht.

Groenblijvend siergras moet eerder worden beschermd tegen te veel winterzon om te voorkomen dat het uitdroogt door tekort aan water. Bij alle grassoorten die in de pot op het balkon of terras moeten overwinteren, moet je er met geschikte maatregelen voor zorgen dat de potgrond niet in z'n geheel kan bevriezen.

Grassen winterbestendig maken

Bij het overwinteren van de meeste siergrassen geldt: minder is meestal meer. Want de beste winterbescherming voor zomergroene grassen zoals struisriet, vingergras of diamantgras bieden hun eigen, dichte en in bosjes groeiende bladeren en stengels – hun zogenoemde 'horst'. Deze beschermt de wortelstok in de grond tegen kou en te veel vocht.

Snoei de bruine, gedroogde bladeren en stengels dus niet in het najaar, maar pas in het voorjaar terug! Als dank toveren vooral de stabiele soorten prachtriet en fluitgras met hun wintersilhouetten structuur en lichtheid in de eentonig geworden wintertuin. Nog een voordeel: een bescherming tegen inkijk met grassen blijft ook in de winter grotendeels behouden als je de halmen overeind laat staan.

Prachtriet bedekt met sneeuw
Het winterharde prachtriet onder een laag sneeuw

Vooral grassen die gevoelig zijn voor vocht kan je in de winter het beste samenbinden. Met die maatregel stroomt bijvoorbeeld bij pampagras regenwater net als van een rieten dak naar buiten weg. 

Veel groenblijvende grassen zoals de inheemse zegge (carex) hebben geen probleem met vocht en kou, maar wel met te veel winterzon. Deze soorten missen in de winter vaak het schaduwgevende bladerdak van de bomen. Afdekken met bladeren of een vlies helpt om ervoor te zorgen dat de grassen in de winter minder vocht via hun bladeren verdampen en niet zo snel uitdrogen.

Jonge, pas in de herfst geplante zomergroene siergrassen hebben meestal te weinig tijd om voor de winter al goed uit te groeien. Ook zulke grassen kan je beter overwinteren met een warmte-isolatie van bladeren of dennentakken. Als je al in het voorjaar grassen plant, kunnen ze in de zomer goed wortelschieten en hebben ze meer weerstand tegen de winter.

STIHL tip

Wikkel siergras nooit in folie, want daarin kan vocht zich bijzonder goed ophopen – gegarandeerd de dolkstoot voor veel siergrassoorten die van droogte houden.

Grassen samenbinden en overwinteren

Door grassen bij elkaar te binden, is de wortelstok beter tegen kou en vocht beschermd. Het regenwater stroomt via de compacte bundel namelijk gewoon naar buiten weg. Te veel vocht in het koude jaargetijde tast vooral het populaire pampagras aan, zodat het gemakkelijk van binnenuit kan rotten. 

Perk met siergras voor een betonnen muur, grenzend aan een geplaveide weg

Veel siergrassen maken zelfs in de herfst en winter de perken nog fraai

Hoge, afzonderlijk staande grassen zijn samengebonden aanmerkelijk beter bestand tegen de winter. Daartoe behoort onder andere de pampagrassoort 'Cortaderia selloana', 'Sunningdale Silver' of het pijlriet 'Arundo donax'.

Je kan in de winter voldoende winterharde soorten zoals het reuzenprachtriet bij elkaar binden als je niet wilt dat de najaarsstormen de stengels en bladeren wild door elkaar brengen en over de tuin verspreiden.

Op z'n laatst wanneer na een regenachtig najaar de eerste nachtvorst in aantocht is, moet je je grassen voor de overwintering samenbinden. Een zonnige en droge dag is daar ideaal voor, want dan hoef je niet te worstelen met natte bladeren.

Alles wat je nodig hebt om de grassen bij elkaar te binden, is een scheurvast touw van sisal of bast, waarvan je twee tot drie stukken afknipt die lang genoeg zijn. Bescherm jezelf met handschoenen en geschikte kleding tegen de scherpe randen van de bladeren.

Nuttige dingen voor je grassen ontdekken

In de tuin bij elkaar gebonden siergras voor een huismuur

Voor het overwinteren kunnen siergrassen goed worden samengebonden

Zo bind je grassen voor de winter bij elkaar:

Leg het eerste deel van het touw onder de bladerkroon (de 'horst') in een ring en pak de uiteinden met één hand vast.

Vervolgens trek je de ring met de andere hand stukje bij beetje in de rondte ongeveer 50 cm omhoog (misschien lukt dit met z'n tweeën eenvoudiger).

Op dit punt trek je het touw vast en leg je er een knoop in. Bind het gras op een of twee punt boven het eerste touw ook nog samen tot een compacte kuif ontstaat.

Grassen vlechten als bescherming tegen de winter: instructies

Een decoratieve, maar wel arbeidsintensieve methode voor het overwinteren van grassen is het vlechten. Om ervoor te zorgen dat dit lukt, moeten de bladeren lang genoeg zijn, zoals bij bijna alle soorten pampagras het geval is. Draag ook hierbij handschoenen en kleding met lange mouwen om snijwonden te voorkomen. 

Zo doe je dat:

Grassen in pot overwinteren

Ook winterharde grassen, die in het perk zonder extra bescherming door de winter komen, hebben als potplant meer bescherming tegen de winter nodig. Want hoe groot de bak ook is, de potgrond erin bevriest behoorlijk snel in z'n geheel. 

Omwikkel potten met pennisetum en moskitogras dus goed met kokosmat of vlies. Je kan de aarde bij siergrassen die gevoelig zijn voor vocht ook bedekken met wat bladeren. 

In het beste geval plaats je de grassen dicht bij elkaar om ze te overwinteren, beschermd tegen regen en zon, bij voorkeur tegen een huismuur. Een houten of polystyreen plaat, maar ook kleine voetjes van aardwerk onder de potten zorgen ervoor dat er minder kou van de grond in de potgrond kruipt. Af en toe water geven op dagen zonder vorst!

Nog meer voor tuinliefhebbers