Een gevel vergroenen
Een gevel vergroenen creëert een aanzienlijke meerwaarde voor mensen, dieren en het milieu. Ontdek hier welke systemen en planten geschikt zijn voor een groene gevel.
23.01.2024
Overzicht: Gevel vergroenen
- Begroeide gevels creëren een meerwaarde voor huis en milieu
- Systemen: vanaf de bodem, aan de muur of indirect
- Klimplanten en omvang van de gevelbegroening bepalen de aard en constructie van de klimhulp
- Zelfklimmende planten, compacte klimplanten en klimplanten langs constructies zijn geschikt voor gevelbegroening
- Informeer naar lokale subsidies om te besparen op het vergroenen van een gevel
Welke voordelen een groene gevel heeft, is snel te zien. Naast een extra, natuurlijke isolatie voor je huis biedt een begroeide gevel ook een leefomgeving voor vogels en insecten. Het is ook nog eens goed voor het klimaat en absorbeert het geluid van de stad.
In principe kunnen alle gevels worden begroend indien ze stevig gebouwd zijn, het extra gewicht kunnen dragen en intact zijn. Kies wel voor planten die geschikt zijn voor je gevel.
Wat een gevel vergroenen kost, is moeilijk te beantwoorden. Per vierkante meter moet je rekenen op 15 tot 35 euro voor een begroeiing vanop de grond en met ongeveer 400 euro voor wandgebonden systemen met een uitgebreid besproeiingssysteem.
Voor een groene gevel zijn verschillende planten geschikt. Zowel zelfklimmende planten, zoals klimop of wilde wijndruiven en bepaalde vruchten en klimplanten zoals kamperfoelie en pijpbloemen kunnen gevels begroenen.
Nee, wingerd is niet schadelijk aan de muur van je huis. Als je echter voor wingerd op je gevel kiest, moet je de nodige onderhoudsmaatregelen nemen om te voorkomen dat deze schade aan het gebouw veroorzaakt.
Gevel vergroenen: voor- en nadelen
Een groene gevel belooft veel voordelen die verder gaan dan een fraai uiterlijk.
Als je beplanting aan je gevel laat groeien, krijgt je huis tegelijkertijd een extra natuurlijke isolatie die in de zomer beschermt tegen hitte en in de winter tegen kou. Bovendien beschermt het je gevel tegen omgevingsinvloeden zoals hevige regen en UV-straling.
En ook de natuur doe je een plezier met een groene gevel. De planten van een begroeide gevel verbeteren niet alleen de lucht en het klimaat, maar bieden ook belangrijke leefruimte voor vogels en insecten.
In steden is nog een ander positief effect van groene gevels merkbaar: het wordt stiller omdat de gevelbegroening de geluidsgolven van het stadslawaai gedeeltelijk absorbeert in plaats van ze te reflecteren.
Als nadelen van een gevelbegroening kunnen daarentegen de onderhouds- en bewateringskosten en achtergebleven plantenresten op de gevel worden gezien. Met beide kan echter al bij de planning rekening worden gehouden om ze met de juiste gevelbegroeningssystemen te vermijden.
Ondeskundige gevelbegroening en gebrekkig onderhoud kunnen bouwschade veroorzaken – bijvoorbeeld wanneer wortels in het metselwerk dringen en bij vorst het pleisterwerk barsten. Met het juiste onderhoud voorkom je dit echter, zodat het bouwmateriaal intact blijft.
Gevelbegroeningssystemen
Een groene gevel kan individueel worden gepland en uitgevoerd. Hierbij worden verschillende systemen gebruikt, die je als volgt uit elkaar kan houden:
Een gevelbegroening biedt veel ruimte voor vormgeving.
Bodemgebonden gevelbegroening
Van bodemgebonden systemen voor gevelbegroening spreekt men wanneer de planten in de grond wortelen en aan de gevel groeien. Dergelijke gevelbegroeningssystemen zijn uitermate geschikt om een gevel zowel gedeeltelijk als volledig te begroenen.
Een bodemgebonden vergroening van de gevel heeft bovendien in vergelijking met wandgebonden systemen weinig water nodig, omdat je de planten op grondniveau van water en meststof kan voorzien.
De planten wortelen in de grond en groeien.
Wandgebonden gevelbegroening
Als een bodemgebonden gevelbegroening niet in aanmerking komt, kan je je gevel ook met wandgebonden systemen vergroenen. Bij deze systemen groeien de planten niet in de grond, maar in potten die op de grond staan of aan de muur zijn bevestigd.
Dergelijke systemen worden ook wel verticale tuinen genoemd. Ze zijn geschikt als je slechts een deel van je gevel wilt vergroenen, bijvoorbeeld vanaf de eerste verdieping, of als de bodem voor je huis verhard is.
In tegenstelling tot gevelbegroening op de grond is bij dit systeem meer onderhoud nodig, omdat de planten in de afzonderlijke plantenbakken regelmatig afzonderlijk moeten worden bewaterd en bemest.
De planten groeien in potten voor de muur van het huis.
Indirecte gevelbegroening
In plaats van een verticale gevelbegroening uit te voeren, maken planten en bomen voor je huis bij dit systeem de gevel indirect groen. Als de nodige ruimte beschikbaar is, zorg er dan voor dat je huis er groen uitziet door je voortuin zo in te richten.
De gevel zelf blijft bij dit systeem dus vrij van planten en wordt niet direct, maar indirect 'groen' gemaakt met bomen, struiken en kleine planten die ervoor groeien.
Klimhulpen voor groene gevels
Net zo individueel als je persoonlijke voorstelling van de ideale gevelbegroening zijn ook de klimhulpen die je daarvoor kan gebruiken. Als ideale klimhulp voor groene gevels kan je draadsystemen kiezen op basis van de gekozen planten en de grootte van je geplande gevelbegroening.
Draadsystemen vallen steeds minder op naarmate de gevel groener wordt. De dunne draden kunnen flexibel worden gespannen en zijn geschikt voor een brede waaier aan klim- en slingerplanten. Zo kan je met draadsystemen voor gevelbegroening bijvoorbeeld de vorm van struiken precies bepalen of bij zelfstandig klimmende planten voor de nodige beveiliging tegen wegzakken zorgen. Draadsystemen kan je zelf samenstellen of je maakt gebruik van kant-en-klare bouwsets voor je project.
Een zelfgebouwde klimhulp maakt elke gevel mooier.
Maak zelf een klimrek
Wil je zelf aan de slag gaan en je gevel een persoonlijk tintje geven met een zelfgebouwde klimhulp? Hoe je dit precies doet en welke materialen je nodig hebt, lees je in ons artikel.
Geschikte planten
Welke planten zijn goed geschikt voor een gevelbegroening, veroorzaken geen schade en waar moet je op letten bij de keuze van je planten? We stellen je de populairste planten voor een groene gevel voor.
Zelfklimmers
Zelfklimmers hebben vaak alleen een klimhulp nodig om te voorkomen dat ze wegzakken doordat ze te zwaar worden. De belangrijkste taak, namelijk het omhoog groeien langs je gevel, is voor zelfklimmende klimplanten geen probleem dankzij hun kleefwortels. Daarmee houden ze zich vast aan de gevel. Een intacte gevel is dan ook belangrijk, stevig genoeg om het extra gewicht te dragen.
Bovendien zijn zelfklimmende planten alleen aan te bevelen voor gevelbegroening als ze voor de lange termijn bedoeld zijn, want bij het verwijderen van de planten blijven resten van achter. Klassieke vertegenwoordigers van de zelfklimmende planten zijn wingerd, klimop en klimhortensia's.
| Soort | Locatie en eigenschappen | Constructie | Verzorging |
|---|---|---|---|
| Wilde wijndruif 'Veitchii' | Halfschaduw tot vol in de zon, plantafstand 2,5 tot 5 meter, neemt genoegen met vrijwel elk oppervlak, geschikt voor volledige begroeiing, meer dan 20 meter groeihoogte, bijenweide, vogelvoeding | In principe niet vereist, op winderige locaties worden draadsystemen aanbevolen om wegzakken te verhinderen | Herhaaldelijk terugsnoeien in de zomer, bladeren verwijderen vanaf oktober |
| Klimop | Halfschaduw tot vol in de zon, plantafstand 2 tot 8 meter, geschikt voor volledige begroeiing, tot 20 meter groeihoogte, bijenweide, vogelvoeding | Vanaf 6 meter groeihoogte zijn draadsystemen aanbevolen om wegzakken te verhinderen | Regelmatig terugsnoeien om de groei in te tomen |
| Klimhortensia | Locatie in de schaduw of halfschaduw, plantafstand 1,5 tot 4 meter, ongeveer 6 meter groeihoogte | Klimhulp voor geleiding van de stam en beveiliging tegen wegzakken vereist | Regelmatig water geven, Terugsnoeien in het voorjaar om vertakking te stimuleren |
Klimplanten langs klimhulpen
Klimplanten langs klimhulpen kunnen zich anders dan zelfklimmers niet zelf aan de wand hechten. Daarom hebben ze klimhulpen nodig en kunnen indien nodig eenvoudiger worden verwijderd. Klimrozen, blauwe regen, clematis en hop zijn ideaal om langs een klimhulp een gevel te begroeien.
Houd bij de keuze echter rekening met de manier waarop de betreffende plant klimt. Waar klimrozen in de breedte uitgroeien en horizontale klimhulpen nodig hebben, klimmen sluierplanten zoals blauwe regen langs verticale klimhulpen naar hun bestemming. Daarvoor zijn draadsystemen voor gevelbegroening het meest geschikt. De clematis daarentegen klimt het best langs een klimrek.
| Soort | Locatie en eigenschappen | Constructie | Verzorging |
|---|---|---|---|
| Blauwe regen | Zonnige locatie, groeihoogte tot 20 meter, plantafstand 3 tot 8 meter, sterk slingerend, giftige plant | Stabiele klimhulp in de vorm van lijnen aanbevolen, draadsysteem vereist, 2 meter afstand in alle richtingen van bliksemafleiders, afvoerpijpen en dakgoten vereist | Het hele jaar door regelmatig snoeien is noodzakelijk, ontwikkelt enorm veel gebladerte, bladeren verwijderen vanaf november |
| Bosrank (clematis vitalba) | Schaduwachtige tot zonnige locatie, sterke groei tot 12 meter, plantafstand 3 tot 5 meter, bestand tegen hitte en droogte | Stabiel klimrek aanbevolen | Sterk terugsnoeien tegen het einde van het jaar, bladeren verwijderen vanaf oktober |
| Kamperfoelie | Locatie in de halfschaduw tot volle zon, gemiddelde groei tot 12 meter, plantafstand 3 tot 5 meter, groenblijvend | Stabiele klimhulp vereist, veelzijdige vormen mogelijk | Licht terugsnoeien in het voorjaar bevordert vertakking, regelmatig water geven |
| Pijpbloemen | Locatie in de schaduw tot volle zon, groeihoogte tot 20 meter, geschikt voor hoge beplantingen, plantafstand 1 tot 2,5 meter | Stabiele klimhulp met verticale uitlijning vereist | Om de 2 jaar uitdunnen door te snoeien, bladeren verwijderen vanaf november, regelmatig water geven vereist |
Compacte klimplanten
Een compacte klimplant is bij uitstek geschikt als gevelbeplanting. Welk fruit goed gedijt aan je gevel, hangt echter af van de windrichting.
Als je de zuidkant van je huis wilt begroeien, doe je alles goed wanneer je kiest voor wingerd, perzik, peer en abrikoos.
Aan de oost- en westkant kan je deze compacte klimplanten ook aanplanten. Bovendien voelen appel en zure kersen zich hier net zo goed op hun plaats als bepaalde klimrozen.
Aan de noordkant kan je echter alleen de zure kers planten als gevelvergroening.
| Soort | Locatie en eigenschappen | Constructie | Verzorging |
|---|---|---|---|
| Appel | Westzijde, maximaal 6 x 3 meter begroeid oppervlak, meervoudig resistente soort kiezen | Robuuste klimhulp met groeiraster afhankelijk van de soort nodig | Correct snoeien is belangrijk, buigen en binden als vormvrucht noodzakelijk, zorgen voor een goede watertoevoer |
| Abrikoos | Locatie aan oost-, west- of zuidzijde, beschermd tegen vorst en te veel regenwater | Robuuste klimhulp in de vorm van een waaier vereist | Correct snoeien is belangrijk, buigen en binden als vormvrucht noodzakelijk, water geven na de bloei, slechts matig bemesten |
| Peer | Locatie aan oost-, west- of zuidzijde, speciale variëteit van een klimmende peer met dubbele veredeling voor de bevruchting | Robuuste klimhulp met horizontale etages of in waaiervorm vereist | Soortspecifiek snoeien vereist, buigen en binden als vormvrucht |
| Perzik | Locatie in de volle zon, veredelingstype op basis van de bodemkwaliteit kiezen | Robuuste klimhulp die van de wand af staat voor achterventilatie en vrije waaiervorm aanbevolen | Correct snoeien vereist, grote behoefte aan water bij de vruchtontwikkeling |
| Zure kers | Stelt weinig eisen aan de locatie, geschikt voor noordzijde | Robuuste klimhulp in waaiervorm aanbevolen | Jaarlijks inkorten van de scheuten, uitdunnen door te snoeien om de 5 tot 8 jaar na de oogst |
Kosten
Afhankelijk van het type en de omvang van je gevelbegroening lopen de kosten van je groene gevel uiteen. Wandgebonden systemen vereisen vaak een complex bewateringssysteem. Per vierkante meter groene gevel kan je rekenen op ongeveer 400 euro.
Bodemgebondengevelbegroening kost slechts een fractie daarvan, omdat de verzorging van de plant aanzienlijk eenvoudiger te waarborgen is. Hier moet je – afhankelijk van het soort planten en de klimhulp – rekenen met ongeveer 15 tot 35 euro per vierkante meter gevelbegroening.
Vaak hoef je de kosten voor een gevelbegroening echter niet volledig zelf te dragen, omdat steeds meer gemeenten subsidie geven voor groene gevels. Informeer daarom van tevoren bij de bevoegde instanties of je voor je gevelbegroening een subsidie kan krijgen.
