Tuingids: vaste planten in een bloembed planten

Er is een enorme verscheidenheid aan vaste planten beschikbaar. Je kan dus heel eenvoudig een tuin ontwerpen waar je jaar in jaar uit plezier van hebt.

Buntes Staudenbeet in einem Garten vor einem Holzzaun

Vaste planten in de tuin planten: laat je creativiteit de vrije loop

Het planten van een prachttuin met vaste planten geeft je helemaal de vrije hand bij het ontwerp. Vaste planten groeien en bloeien jarenlang. Met de juiste planning kan je zelfs een schema samenstellen dat het hele seizoen door kleur geeft, door planten te kiezen die achter elkaar bloeien. Deze gids begeleidt je bij het creëren, plannen en planten van een specifiek bed voor vaste planten. Veel van de informatie kan je ook op kleinere schaal gebruiken, zelfs in bakken.

Kies welk deel van jouw tuin je wilt versieren met vaste planten. Denk na hoeveel ruimte je vaste planten krijgen. Op basis van de beschikbare ruimte en jouw verdere ambities op het gebied van tuinontwerp. Je kan jouw vaste planten naast een muur of rand planten, of als een 'eiland' in het midden van een gazon.

Een tuin met een groen gazon en houten omheining, met een kruiwagen en bloempotten in de schaduw van een boom

Identificeer de groeiomstandigheden voordat je een besluit neemt over jouw plantschema

Denk goed na over de locatie van jouw vaste planten. Wat is het bodemtype daar en hoeveel zon schijnt er? Deze overwegingen zullen een grote invloed hebben op het type vaste planten dat hier met succes kan groeien: een zonaanbidder als Echinacea zal nooit gedijen als hij tussen gebouwen staat en maar een paar uur zon per dag krijgt. Geef hem een plaats in de volle zon, zodat hij elke dag van minstens zes uur zon kan genieten.

Man graaft zode uit de tuin met spade om een vaste plantenbed te maken

Vaste planten: het juiste moment om ze te planten

Het voorjaar is een goed moment om te beginnen met het maken en planten van een tuin met vaste planten, omdat het risico op vorst nu klein is, maar de temperaturen nog niet te hoog zijn.  Je kan je vaste planten ook in het najaar planten en ze dan dikker mulchen voor de winter. 

Als je ervoor kiest om je vaste planten al in het najaar te planten, is het erg belangrijk om de aarde na het planten met mulch te bedekken. Pas geplante planten zijn namelijk erg gevoelig voor vorst omdat ze nog niet goed zijn geworteld. Bij erg koud weer kan bevriezing van het vocht in de grond leiden tot vorstverwering, wat betekent dat planten worden gestoord en zelfs worden ontworteld door het verschuiven van herhaaldelijk bevroren en ontdooiende aarde. Dit kan ernstige schade aan de planten veroorzaken. Een royale laag mulch aanbrengen na het planten van je nieuwe aanwinsten moet voorkomen dat de aarde te koud wordt en beschermt je vaste planten beter.

Stapsgewijze instructies

Een perk met vaste planten kan in jouw tuin vele vormen aannemen. Je kan kiezen voor een rotstuin, een prachtig bloemeiland op het gazon of een opvallend vleugje kleur aan de zijkant van jouw huis.

Stap 1: locatie kiezen

Voordat je beslissingen neemt over het planten, moet je de locatieervan goed overwegen. Vooral het licht op de betreffende plaats – volle zon, halfschaduw of volledige schaduw – zal een grote invloed hebben op welke vaste planten het meest succesvol kunnen zijn. Bereid je met deze informatie voor voordat je begint met het zoeken naar mogelijke planten. De kwaliteit van de bodem is ook belangrijk: zanderig of rijk aan klei? 

Volle zon of gedeeltelijk in de schaduw is ideaal voor een groot aantal vaste planten. Maar zelfs in de schaduw zijn er ook mooie beplantingsschema's mogelijk.

Zonnig Minimaal 6 uur zon per dag
Halfschaduw

3-6 uur zon per dag

Schaduw Minder dan 3 uur zon per dag

Het ontwerp uitwerken

Moet jouw tuin een thema krijgen of een specifiek ontwerpconcept hebben? Je kan dit op veel manieren aanpakken en je moet met veel dingen rekening houden. Je kan kiezen voor een eenkleurig schema of het gedurfd aanpakken. Of heb je wel een voorkeur voor een cottagetuin. Wanneer moeten jouw vaste planten volledig tot bloei komen? Wil je ruimte creëren tussen de bloeiende planten met extra gazon? Laat je fantasie de vrije loop.

Een persoon met een handvol aarde om uit te vinden om welk bodemtype het gaat

Vaste planten: het draait allemaal om aarde en zon

Let op de bodemkwaliteit voor jouw vaste planten en de hoeveelheid zon die ze krijgen. Droge, zanderige bodems zijn niet geschikt voor dorstige planten. Zware klei met een slechte drainage is moeilijk te bewerken en niet ideaal voor vaste planten die bestand zijn tegen droogte. Leemachtige grond is de jackpot voor elke tuinier: een geweldige allrounder. Op zakjes zaad vind je informatie over de voorkeuren en behoeften van elke plant. Wees niet bang als jouw tuin geen perfecte omstandigheden biedt: er zijn vaste planten voor elke situatie.

Praktische handschoenen voor het werken in de tuin

Een persoon die handschoenen draagt, plant een jonge plant in de aarde

Vaste planten: afstand tussen jouw planten

Vaste planten moeten over het algemeen op een bepaalde afstand van elkaar worden geplant, zodat ze voldoende ruimte hebben om goed te groeien – zowel onder als boven de grond. Als vuistregel geldt dat de ruimte tussen de individuele vaste planten ongeveer een derde moet zijn van de verwachte uiteindelijke hoogte. Op basis hiervan zal nieuwe aanplant er dus vaak vrij kaal uitzien. Toch kan je beter de richtlijnen voor de afstand volgen – de gaten zullen snel verdwijnen naarmate jouw planten groeien.

Ontwerp tuinbed: denk aan het gezichtspunt

Als je jouw vaste planten tegen jouw huis of muur plant, kan je de beplanting in lagen ontwerpen, voor maximale impact. Het betekent gewoon dat je langere vaste planten aan de achterkant en kleinere planten aan de voorkant neerzet. Hetzelfde principe kan je toepassen op een zogenoemd eiland, hoewel de langere vaste planten dan naar het midden moeten worden geplant. Met deze indeling kan je een groot scala aan vaste planten gebruiken en ze allemaal optimaal presenteren.

Eenjarige planten toevoegen om gaten op te vullen

Als er gaten tussen je vaste planten vallen, kan je een paar eenjarige planten toevoegen voor extra kleur in het seizoen. Of je kan kale stukken aarde mulchen met droge grasresten, potgrond of gevallen blad dat geen onkruid bevat.

Mann schaufelt im Garten Erde von einer Schubkarre auf den Boden, um ein Staudenbeet anzulegen

Stap 2: de grond voorbereiden

Begin met het verwijderen van onkruid en stenen van het oppervlak dat je gaat gebruiken voor jouw vaste beplanting. Als er verouderde planten staan, trek deze dan voorzichtig uit de grond, samen met de wortels.

Maak de grond daarna los tot een diepte van ongeveer 15 centimeter. Voeg bodemverbeteraar, compost of beendermeel toe aan de aarde om de kwaliteit te verbeteren. Als het stuk erg overwoekerd en dicht begroeid is, helpt het om de grond goed om te spitten. Hiervoor kan je bijvoorbeeld het STIHL CombiSysteem met bodemfrees gebruiken. Vooral voor kleigrond is het gunstig om vóór je begint te planten de grond op deze manier om te spitten, omdat het water zo eenvoudiger kan binnendringen en de bodem voldoende zuurstof krijgt. Je kan ook zand en compost toevoegen om de drainage van zware grond te verbeteren. Ten slotte moet je de grond goed egaliseren.

Een persoon met persoonlijke beschermingsmiddelen, cultiveert grond in een tuin met een STIHL CombiSysteem met pikhaak

BF-KM grondfrees

Combigereedschap grondfrees voor het STIHL CombiSysteem. De grondfrees verkleint gemakkelijk en licht zelfs harde of zware leemachtige grond. Ideaal om te recultiveren, losmaken of plaatsbesparend planten.

Als je een rotstuin met vaste planten plant, zoek dan planten die het liefst een droge plek hebben. Rotsplanten zijn variëteiten uit gebieden met moeilijke groeiomstandigheden, zoals bergstreken. Zo'n type plant noemen we over het algemeen alpineplanten. Ze hebben een uitstekende afwatering nodig, dus als je de grond voorbereidt, moet je ook wat grind of vulkanische puimsteen bijmengen.

Een man die een tuinbed met potplanten beplant

Stap 3: het planten

De aarde is voorbereid, jouw plan is klaar – nu is het tijd om te gaan planten! Voordat je de planten uit hun kweekpotjes haalt, leg je ze op het bed en verplaats je ze tot je tevreden bent met het uitzicht.

Als je eenmaal een ontwerp hebt waar je blij mee bent, kan je doorgaan met planten. Dompel de potten eerst onder in een emmer water tot er geen bellen meer uit de wortelbolletjes komen – dit betekent dat de plant is ingeweekt en klaar om te planten. Graaf een kuil die zo diep als nodig is om ervoor te zorgen dat de bovenkant van de aarde in de bak op gelijke hoogte is met de grond in het plantenbed.

Houdt de grond de eerste weken goed vochtig. Dit zorgt ervoor dat de planten zich goed settelen en kunnen groeien.

Geschikte vaste planten: voorgestelde variëteiten en ontwerpideeën

Deze betrouwbare soorten bloeiende vaste planten zijn populair bij tuiniers

Naam Plaats Hoogte Bloeiperiode Bloemkleur Speciale kenmerken
Gele zonnehoed
(Rudbeckia)
Zon, voedingsrijke bodem Tot 70 cm Juli tot september Geel of goudgeel In groepjes en vermeerdering door uitlopers. Grote vaste plant.
Ooievaarsbek (Geranium) Zonnig, halfschaduw of volledige schaduw, afhankelijk van de variëteit 40-90 cm afhankelijk van de variëteit
Mei tot juni Blauw, paars, roze, wit Talrijke variëteiten. Rode herfstkleur. Dichtgroeiend. Kan onder struiken worden geplant, goed gezelschap voor rozen. Slakken mijden hem.
Astilbe Voedingsrijke bodem in gedeeltelijke of volledige schaduw. 20-100 cm afhankelijk van de variëteit Juni tot september Heldere, borstelige pluimen in wit, rood en roze Op een plaats in de volle zon moet hij vochtig worden gehouden. In groepjes.
Helenium Zonnig, voedingsrijke bodem die niet te droog is 60-150 cm afhankelijk van de variëteit Juni tot oktober Geel, rood en bijna alle gemengde kleuren Goede voedingsbron voor insecten. Het beste is om de planten om de 3-4 jaar op te delen om ze te verjongen en te vermeerderen.
Vrouwenmantel (Alchemilla mollis) Zonnig, halfschaduw of volledige schaduw. Voedingsrijke bodem met goede drainage, maar ook klei. 40-60 cm Juni en juli Groenachtig geel Bijenvriendelijk, onderdrukt onkruid. Terugsnoeien na de bloei bevordert nieuwe groei. Aantrekkelijk groen.
Rode zonnehoed (Echinacea) Zonnig tot halfschaduw. Humusrijke, voedzame bodem, matig droog tot vochtig. 80-100 cm Juli tot september Gele, oranje, rode, witte en gemengde kleuren. Voedingsbron voor bijen, geneeskrachtige plant. In het voorjaar bemesten met compost en aanvullen met netelmest.
Bossalie (Salvia nemorosa) Volle zon, de bodem moet een goede drainage hebben. Heel makkelijk. 30-50 cm afhankelijk van de variëteit Juni tot augustus Blauw, paars, wit, roze Kan met weinig tot geen voedingsstoffen overleven, slaagt erin om te bloeien in droge grond.
Hosta Halfschaduw en schaduw. Voedingsrijke bodem. 30-60 cm afhankelijk van de variëteit. Juni, juli Zachtroze/paars Vaste plant met decoratieve bladeren die graag schaduw heeft. Kwetsbaar voor slakken.
Sedum telephium Zandachtige bodem met volle zon. 40-70 cm afhankelijk van de variëteit

Augustus tot oktober

Wit, roze, rood Snoei de buitenste stelen van de vaste plant iets terug in mei. Zo wordt de plant steviger en kan hij langer bloeien.
Oosterse klaproos (Papaver orientale) Voedingsrijke bodem en volle zon 70-90 cm Mei tot juni of juni tot juli, afhankelijk van de variëteit
Rood, oranje, wit, bijna paars Klaprozen sterven af na het bloeien, dus je kan ze het beste combineren met laatbloeiende vaste planten zoals Rudbeckia om gaten te voorkomen.
Ridderspoor (Delphinium hybriden) Zon, leemachtig/zanderig, voedingsrijke bodem 100-180 cm Juni en juli, september en oktober Wit, blauw, donkerblauw Flink terugsnoeien na de bloei bevordert extra bloei.

Vaste planten voor bodembedekking – geef onkruid geen kans

Naam Plaats Hoogte Bloeiperiode Bloemkleur Speciale kenmerken
Kruipende vlambloem (Phlox stolonifera) Zonnige, droge plaats 5-10 cm Mei Roze, wit, paars Ook geschikt voor droge hellingen.
Kleine tijm (Thymus serpyllum) Volle zon, bodem met weinig voedingsstoffen 5 cm juni tot augustus Paars, rood Bij- en insectenvriendelijk. Kan ook langere periodes droog blijven.
Geranium renardii Zonnig, droge grond met goede drainage 20-30 cm Juni tot juli Wit Produceert korte uitlopers, heel makkelijk. Ideaal voor rotstuinen.
Goudaardbei (Waldsteinia geoides) Halfschaduw, volledige schaduw 20-25 cm April tot juni Geel Bijenvriendelijk. De aanverwante Waldsteinia ternata kan groeien op plaatsen waar niets anders lijkt te groeien.
Stekelnoot (Acaena buchananii) Zonnig. Droge grond. 5 cm

Juni en juli

Geel, rood Altijd groen, bestand tegen slakken.
Schuimbloem (Tiarella cordifolia) Halfschaduw, volledige schaduw. Voedingsrijke bodem. 20 cm April tot mei

Roomwit

Altijd groen.
Hazelwortel (Asarum europaeum) Halfschaduw, volledige schaduw 10 cm April tot juni

Bruin, onopvallend

Prachtige, glanzende bladeren, altijd groen.
Epimedium (Epimedium x rubrum en andere variëteiten) Halfschaduw of volledige schaduw. Ook geschikt voor droge plaatsen. 20-35 cm April tot mei Geel, wit, roze, rood De herfstbladeren verdwijnen gewoon in de dichte begroeiing.
Heuchera Zonnig tot schaduwrijk, afhankelijk van de variëteit en het type. Voedingsrijke bodem met veel humus. 20-40 cm afhankelijk van de variëteit.

Juni tot juli

Wit, roze, rood

Vaste planten met sierlijke bladeren – hoe vochtiger de grond, des te meer zon Heuchera verdraagt.

Concept voor perken met vaste planten: droogtebestendige gelaagde beplanting

De volgende vaste planten zijn geschikt voor een droogtebestendig bed van 2,5 x 2 meter en kunnen naar wens worden verdeeld. De grotere planten moeten aan de achterkant worden geplant en de kleinere aan de voorkant.

6x bossalie nemorosa 'Blue Hill': 20-50 cm hoog

9x Gaillardia 'Burgundy’: 60-70 cm hoog

4x Vedergras (stipa barbata): 50-80 cm hoog

3x Rudbeckia hirta 'Prairie Sun’: 80-100 cm hoog

2x Russische salie (salvia 'Mystic Spires Blue'): 100-120 cm

2x Trommelstokjes (Allium sphaerocephalon): 90 cm hoog

Kleurrijk vaste plantenbed in een tuin

Tips voor het planten van een perk met vaste planten

Types vaste planten en plantdichtheid

  Hoogte van de plant in cm Vaste planten per m2
Bloeiende vaste planten 60-100 2
Vaste planten als metgezellen 40-60 5
Vaste planten als opvullers 20-40 7-9
Bodembedekkers

max. 10

tot 15

Hoe vaak moet je vaste planten water geven?

Over het algemeen raden we aan om jouw planten minder vaak, maar overvloediger te besproeien. Eén of twee keer per week is meestal voldoende, afhankelijk van het weer en het type vaste planten dat je hebt geplant. Tijdens periodes van droog weer moet je jouw planten vaker water geven, omdat ze zelf geen aanspraak kunnen maken op het grondwater. Zodra het grondwaterlevel weer op normaal niveau is, is het beter om terug te gaan naar één of twee keer per week sproeien, anders kunnen de wortels niet diep genoeg groeien en worden de planten minder robuust. Alpiene en prairie vaste planten hebben minder water nodig dan andere bloeiende vaste planten.

Hoeveel vaste planten kan ik in één bed planten?

Meerdere planten van hetzelfde type samen planten, ziet er goed uit. We raden je aan niet meer dan 6-7 soorten vaste planten in een bed te planten. Mocht je meer ruimte hebben, dan plant je gewoon meer van elk type. Als je dit in vierkante meters opdeelt, hangt dit af van de grootte van de vaste planten: hoe hoger de plant, des te minder je per vierkante meter moet planten. Meer hierover lees je in de tabel hierboven.

Een rand aan je bed toevoegen

Een persoon die handschoenen draagt met een hamer om een rand met stenen rond een tuinbed te maken

Je bloembed optisch scheiden van het gazon ziet er netjes uit. Vooral als je een bloemeneiland hebt, raden wij je een duidelijke rand aan: grind of grote stenen zijn een goede keuze.

Als jouw vaste beplanting naast een heg staat, kunnen de houtachtige wortels van jouw heg zich in het bed verspreiden en de vaste planten verstikken. Om dit te voorkomen, kan je een stuk vijverfolie van 40 cm breed verticaal in de grond steken tussen de heg en de bloemen. Zo creëer je een wortelbarrière.

Onderhoud van je perk met vaste planten

Zodra je vaste planten goed zijn geworteld en zijn gesetteld, moet je ze regelmatig bemesten. De voedingsstoffen die je toevoegt, moeten afgestemd zijn op de planten in het bed en de bodemgesteldheid. Compost in het voorjaar en een organische meststof voor de lange termijn zijn de beste keuzes voor zowel de planten als het milieu.

Als je snijbloemen van je vaste planten wilt oogsten, kan je dat op elk moment doen. Het verwijderen van bloesems voorkomt dat de vaste planten te veel energie investeren in de productie van zaden, waardoor ze zichzelf verzwakken. Snij in het najaar niet alles te drastisch terug: sommige insecten overwinteren graag in dode stelen en vogels eten overgebleven zaden. Je hoeft alleen vaste planten met grote, zachte bladeren te snoeien, want die worden vaak papperig en kunnen gaan rotten. Een snoeischaar is heel geschikt om planten in te korten.

Samenvatting: vaste planten in de tuin planten

  • Een mooi perk met vaste planten is een echte blikvanger in de tuin. Bij het ontwerpen van je bed kan je je creativiteit de vrije loop laten
  • De lente of de herfst zijn de beste moment om vaste planten te planten.
  • Voordat je jouw perk met vaste planten aanlegt, moet je een plantschema maken dat rekening houdt met de plaats, de bodemkwaliteit en jouw lievelingskleuren en -bloemen.
  • Het perk moet vrij zijn van onkruid en stenen. Bereid de grond voor met compost en beendermeel.
  • Leg eerst de planten in potjes neer om je ontwerp te controleren. Dompel dan de wortels in water en zet je planten in de grond.
  • Vaste planten zijn meestal eerder onderhoudsarm. Het is voldoende om het bed grondig te besproeien, tot twee keer per week, en het onkruid te verwijderen.

Meer voor tuinliefhebbers