Zo kan je zelf een nestkastje maken
Zelf een nestkastje of een vogelhuisje maken is niet alleen leuk, je zorgt ook voor een broedplaats voor holbroeders.
26.11.2021
Zelf een vogelkastje maken: wat je moet weten
Op vele plaatsen, zowel in de stad als op het platteland, hebben vogels nog maar weinig levensruimte om ongestoord te broeden. Heb je een tuin, een balkon of ligt er een park voor de deur? Dan kan je vogels helpen bij hun zoektocht naar woonruimte door een nestkastje te maken. Vogelhuisjes zijn meestal van hout of houtbeton. Ze bieden bescherming tegen weer en wind, maar ook tegen vijanden die eieren uit het nest kunnen stelen.
Hoe groot moet een vogelhuisje zijn?
De Royal Society for the Protection of Birds (RSPB) beveelt een minimumoppervlak aan aan de basis van 10 cm bij 10 cm en een hoogte van 20-25 cm. De grootte van de invliegopening bepaalt welke vogelsoort zijn intrek neemt in het nestkastje. Afhankelijk van het model en waar je het ophangt, kan een nestkastje soms voor meerdere vogelsoorten dienen. Dat betekent niet automatisch dat groter altijd beter is: kleine vogelsoorten verkiezen een klein invlieggat.
Nestkast voor mezen
De pimpelmees of glanskop verkiest een standaardnestkastje met een invlieggat van 26 tot 32 millimeter diameter.
Nestkastje voor kwikstaartjes
De witte kwikstaart en de grauwe vliegenvanger houden van een halfopen vogelhuisje. Dat geldt ook voor de merel en het roodborstje.
Mussenhotel maken
De kleine huismussen verkiezen een zogenaamd mussenhotel. Als hol- en nisbroeders bouwen ze hun nest graag in de kleinste hoekjes en nissen van gebouwen of muren. Maar ze hebben het ook graag gezellig, en daarom zijn mussenhotels vaak nestkasten voor meerdere families.
Hoe groot moet de invliegopening van een nestkastje zijn?
De invliegopening hangt af van de grootte van de vogelsoort die het huisje gaat bewonen. De RSPB geeft de volgende richtlijnen.
- Pimpelmees en zwarte mees: 25 millimeter
- Koolmees: 28 millimeter
- Huismus, boomklever en bonte vliegenvanger: 32 millimeter
De juiste voorbereiding om een vogelnestkastje te maken
Voor een mooi nestkastje heb je niet meer nodig dan een stuk boomstam, een STIHL kettingzaag, een boormachine, een zaagbok en een namiddag tijd. Bepaal de grootte van de invliegopening naargelang de vogelsoort die je wilt aantrekken. Zo creëer je een perfect nestkastje voor vogels zoals de pimpelmees of koolmees.
Krachtig gereedschap voor de doe-het-zelver
Kettingzagen om een nestkast te maken
Met het juiste gereedschap is een nestkast maken dubbel zo leuk.
Kies het geschikte hout voor een zelfgemaakt nestkastje
Eik, acacia en lariks zijn ideaal voor toepassingen buitenshuis en zijn duurzame houtsoorten. Je kan ook grenen- of vurenhouten planken gebruiken.
Het hout mag in geen geval behandeld zijn, want houtbeschermingsmiddelen en beits schrikken vogels af door de geur. De producten kunnen hun gezondheid zelfs in gevaar brengen. Je mag de buitenwanden wel met lijnolie beschermen tegen vocht en schimmel.
Doordat de nestkastjes opgehangen worden, drogen ze vanzelf. Onbehandelde houten nestkastjes gaan jarenlang mee.
Je veiligheid is belangrijk: de veiligheidsuitrusting
Werken met krachtige machines is leuk en laat je boven jezelf uitstijgen. Maar dan moet je wel kunnen vertrouwen op effectieve en veilige, beschermende kleding. Draag altijd je persoonlijke veiligheidsuitrusting als je met de kettingzaag werkt. Dat zijn onder andere een helm, een kettingzaagbroek en veiligheidsschoenen. Je vindt hierover meer informatie in de handleiding van je machine. Leer de machine grondig kennen als je ze voor het eerst gebruikt en controleer vóór elk gebruik of ze in perfecte staat is. Indien gewenst maakt de STIHL dealer je machine klaar voor het eerste gebruik. Hij adviseert je ook over de juiste modellen en maten van beschermende kleding, die je altijd eerst kan passen. Vergeet niet dat een persoonlijke veiligheidsuitrusting geen vervanging is voor een veilige werkmethode.
Materiaal en gereedschap om een nestkast te maken
- Boomstam, diameter circa 20 centimeter
- Schroefogen met houtdraad (60 tot 80 millimeter)
- Boormachine (boorkop 25 tot 30 millimeter)
- Zaagbok
- STIHL kettingzaag
Doe-het-zelfhandleiding: een nestkastje maken
Na alle voorbereidingen kan je nu het vogelhuisje beginnen te maken. Zorg ervoor dat de omgeving veilig is en dat je genoeg plaats hebt voor je project, zodat je niet struikelt of andere risico’s loopt.
Zaag eerst met een verticale, rechte zaagsnede een schijf van ongeveer drie centimeter dik van de boomstam. Dat wordt de bodem van het nestkastje.
Zaag nu van de boomstam het stuk voor de behuizing af. Doe dat met een schuine zaagsnede om de dakhelling te maken.
Bevestig de boomstam op de zaagbok. Steek met de kettingzaag in het hout en maak links en rechts evenwijdig een snede van ongeveer 20 centimeter diep. Draai de boomstam vervolgens 90 graden en herhaal deze zaagsneden tot er een rechthoek ontstaat. Sla dan de kern los uit de boomstam.
Voorzichtig: bij deze werktechniek is er een verhoogd terugslaggevaar. Volg in ieder geval de veiligheidsinstructies in de gebruiksaanwijzing op.
Maak nu de invliegopening. Dat gaat het makkelijkst met een boormachine of een decoupeerzaag. De diameter van het vlieggat hangt af van de vogelsoort.
Zaag voor het dak een plank uit de rest van de stam. Doe dat met twee zaagsneden in de lengterichting. Denk eraan dat het dak in het totaal zo’n 30 centimeter langer moet zijn dan de diameter.
Schroef de vooraf uitgezaagde bodem met schroefogen aan de behuizing en sluit de behuizing af. Monteer daarna het dak. Zorg ervoor dat het dak over de behuizing uitsteekt, zodat regen eraf loopt.
Schroeven in de plaats van nagels om het nestkastje beter te kunnen openen
Gebruik schroefogen in de plaats van nagels. Zo kan je het nestkastje later makkelijk openen. Je kan het kastje dan in de winter reinigen tussendoor en een oud nestje verwijderen. Het volgende vogelpaartje gebruikt dat immers niet.
Tips voor een nestkast in je tuin
Hoe hang je een nestkast op?
Houd rekening met de volgende tips om de vogels en hun jongen te beschermen tegen roofdieren, slecht weer en mensen.
- Hang het nestkastje ergens op waar marters en katten niet bij kunnen. Wij raden een hoogte van twee tot drie meter aan.
- Hang het kastje niet met de opening naar de windzijde gericht, want dan regent het binnen.
- Hang het kastje niet in de volle zon: de warmte hoopt zich op.
- Verhang het kastje niet. Het gevaar bestaat dat broedende vogels hun jongen in de steek laten.
- Bevestig geen zitstok onder de invliegopening. Katten en marters zijn goede klimmers en zouden zich erop afzetten.
- Hang het nestkastje ergens op waar geen wandelaars en spelende kinderen zijn, zodat de vogelfamilie niet gestoord wordt.
- Je mag het kastje al in de herfst ophangen.
- Struiken met bessen als voedingsbron zijn een ideale woonomgeving voor vogels.
- Haren die je uit de vacht van je kat of hond kamt, zijn een welkome kussenvulling voor het vogelnest.
- Strooi of leg geen vergif in de tuin.
- Zet een vogelbadje waar de vogels kunnen drinken en zich wassen.
Hoe reinig je een nestkastje?
- Zet het nestkastje in elkaar met houtschroeven. Zo kan je het later weer openschroeven om het te reinigen.
- Een goed moment om een nestkastje te reinigen is het einde van de zomer, bijvoorbeeld september.
- Neem het nestkastje niet mee naar binnen. Er kunnen mijten, vlooien en andere parasieten in zitten.
- Draag altijd handschoenen als je het nestkastje leegmaakt.
- Borstel het vogelhuisje aan de binnenkant grondig uit. Spoel het daarna uit met heet water.
- Werp de restanten bij het huisvuil of verbrand ze.
- Gebruik bij het reinigen geen insectenspray of een schoonmaakproduct.
Samenvatting: een nestkast maken
- Richt je voor de afmetingen van het doe-het-zelf-nestkastje op de vogelsoort die in je tuin gaat broeden.
- Ideale houtsoorten zijn acacia, eik en lariks.
- Draag altijd je persoonlijke veiligheidsuitrusting wanneer je met de kettingzaag werkt. Details vind je in de gebruiksaanwijzing van je machine.
- Zaag van het stuk boomstam eerst een schijf voor de bodem af.
- Haal met de kettingzaag de kern uit het stuk boomstam en zaag een plank uit voor het dak.
- Boor een vlieggat met een diameter afhankelijk van de vogelsoort.
- Schroef de bodem vast en nagel het dak erop.
- Gebruik nooit schoonmaakproducten als je het nestkastje reinigt. Werk hygiënisch: borstel in de tuin het nestkastje met een droge borstel uit en spoel het uit met heet water.
- Hang het nestkastje op in functie van de vogelsoort en zorg dat roofdieren er niet bij kunnen.
