Zelf een border maken: tips en inspiratie

We laten je zien hoe eenvoudig het is om zelf de borders in je tuin te maken. Laat je inspireren!

Plantenbed met een zelfgemaakte stenen border langs een groen gazon

Overzicht: maak zelf borders in je tuin

  • Tuinborders creëren verschillende delen in de tuin en zorgen voor structuur

  • Hout, steen of planten: er bestaan talloze ontwerpmogelijkheden voor tuinborders

  • Als je een bloementapijt wilt afboorden, kies je voor zodevormende planten.

  • Gamander is een goede keuze als je een haagplant wilt gebruiken als tuinafboording.

  • Bij stenen afboording is het belangrijk om de graskanten te maaien

Afboording zorgt voor structuur

Het afboorden van plantenbedden is niet alleen decoratief: je kan de tuin optisch verdelen in verschillende en nauwkeurige delen. Zo kun je een moestuintje of plantenbed van het gazon scheiden en een wildgroei van wortels inperken.

Je kan de borders eenvoudig zelf aanleggen om op een aantrekkelijke, praktische, natuurlijke of artistieke manier afzonderlijke zones te creëren. Helemaal volgens jouw smaak en ideeën. Wij laten je zien hoe. 

Zelf tuinborders maken: mogelijkheden en materialen

Wat zijn de mogelijkheden om zelf borders aan te leggen?

Hoewel tuinborders de grenzen in je tuin bepalen, mag je je fantasie de vrije loop laten gaan. Wil je afboording van steen, zoals natuursteen, straatsteen, baksteen, klinkers of veldsteen? Liever afboording van hout, zoals rondhout, houten planken, boomstammen, wilg of bamboe? Of misschien toch liever plantenborders die visueel en olfactorisch scoren?

De keuze hangt af van veel verschillende factoren. Vooral de volgende vragen zijn hierbij nuttig:

  1. Over hoeveel tijd en budget beschik je?
  2. Hoe is je tuin ingericht?

  3. Als je zelf tuinborders maakt, moeten ze dan eerder decoratief of functioneel zijn?

  4. Moeten de tuinborders een blikvanger zijn of moeten ze eerder subtiel voor structuur zorgen? 

Aan het einde telt het totaalplaatje: passen de verschillende materialen goed samen en maken ze van je tuin een harmonieus geheel?

Suggesties en inspiratie voor afboording

Welke vorm van afboording je ook kiest: een goede voorbereiding is het halve werk.

Meet vooraf je tuin op, maak een grove schets en markeer de tuinborders erop. Daarna kan je de beoogde grenzen meteen in de tuin markeren met een tuinslang of een koord. Zo krijg je een goed beeld van de vorm van de graskant en kan je meteen beginnen met het afsteken van het gazon.

Borders maken van houten palissades

Een man plant zaailingen in een groentebed met zelfgemaakte houten borders

Met houten palissades creëer je stijlvolle borders. Alleen al door alle verkrijgbare uitvoeringen zijn ze enorm geschikt om plantenbedden af te grenzen. Ze kunnen ook kleine hoogteverschillen aan de rand van het plantenbed of in de tuin compenseren. Van nature weerbestendige en bijzonder duurzame houtsoorten zoals de inheemse eik of robinia, coniferen en onder keteldruk geïmpregneerd hout zijn hiervoor erg geschikt.

Douglassparren en lariksen zijn ook een prima keuze voor tuinborders, maar we raden eerder hout uit duurzame bosbouw aan.

Groene tip: let erop dat het hout van een Europese herkomst is vanwege de transportafstanden. Een extra certificering met het PEFC- of FSC-keurmerk garandeert dat het hout afkomstig is uit duurzaam beheerde bossen.

Korte puntige palen zijn voldoende als borders. De punt steek je direct in de grond waarbij de insteekdiepte 30 tot 50 procent van de totale lengte moet zijn.

De lengte kan je bijvoorbeeld inkorten met een handig gereedschap zoals de STIHL MSA 120 accukettingzaag. Als je in de eerste plaats afboording wilt plaatsen om de wortelgroei tegen te houden, moet je de palissades minstens 60 cm diep in de grond steken.

Je slaat de palissades het beste in de grond met een zware hamer. Bescherm de kop wel met een plank of doe er een grondhuls over, want als het oppervlak beschadigd is, zal het hout sneller rotten.

Een man buigt zich over een zelfgemaakte stenen border met naast hem een emmer

stenen tuinafboording

Stenen borders zijn een mooi inrichtingselement. Ze ogen elegant, vooral gemaakt van natuursteen zoals zandsteen of kalksteen, graniet of travertin, waardoor je tuin er mooier uitziet. 
 
Gegoten steen is een voordeligere variant. Het heeft eenzelfde uitstraling en kan worden gemaakt van cement en fijn kwartszand. 

Groene tip: oude dakpannen en bakstenen zijn een goede duurzame optie om als tuinborders te gebruiken.

Creëer eerst een ondergrond van zand en grind, zodat de stenen recht liggen en niet kunnen wegzakken. Meestal is 20 cm plus de hoogte van de boordstenen voldoende. Zo kan je ze ook beter plaatsen en kan er geen gras in het bed groeien.

Let er bij het plaatsen van de stenen op dat de bovenkant van elke steen goed aansluit op de steen ernaast en dat de voorkanten een lijn vormen. Breng ze tot slot op de juiste hoogte met een blok hout en een rubberen hamer.  

Een man klopt stenen langs een grasrand om een afboording te maken

De overgang van het gazon naar de plantenbedden moet je bewerken door overgroeiend gras af te steken om te voorkomen dat er gras van buitenaf in je bed groeit. 

Bij stenen afboording is het belangrijk om de graskanten te maaien. Zo hoef je niet met de hand af te steken en kun je gemakkelijk langs de rand maaien.

Steeds populairder: plantenborders

Natuurlijke plantenborders scheiden een plantenbed van een weelderig groen gazon

Als je liever iets natuurlijkers wilt, kan je kiezen voor zodevormende planten zoals geraniums, blauwkussen, schildzaad en muurpeper als tuinborders: zo ontstaan er kleurrijke en schitterende bloementapijten rond je plantenbedden die een heerlijke geur verspreiden.

Voor een bijvriendelijke tuin zijn dichtgroeiende lavendel en scharlakenrode wilde tijm een goede keuze. Ze vormen allebei een prachtig, dicht bloementapijt.

Een buxushaag is een natuurlijke afboording van planten

Je kan ook kiezen voor een kleine haag als afboording. Gamander is een goed alternatief voor de kwetsbare buxus: bestand tegen droogte, robuust en wintergroen. 

Net als de buxus heeft gamander regelmatig een vormsnoei nodig, bij voorkeur in juli.

Een man geeft planten water in een zelfgemaakte hoge kweekbak

Kies de planten altijd op basis van hun locatie (zonnig, halfschaduwachtig of schaduwrijk). Als je grond te zwaar is, kan je hem lichter maken met zand of split.

Tip: Als je meer keukenkruiden en groenten wilt kweken, is een hoge kweekbak een geweldig alternatief voor de traditionele moestuin. Ontdek hoe je zelf een verhoogde kweekbak maakt en beplant.